Historia sięga początku XX wieku kiedy właścicielami Czorsztyna i ruin zamku była rodzina Drohojowskich. W jedynej w swoim rodzaju grocie w skale nad Dunajcem zwanej także Jaskinią Czorsztyńską dom znalazła figura Matki Boskiej. Była tam przez blisko 80 lat i przeszła różne zawieruchy dziejów.
W 1882 roku w Krakowie zawierają małżeństwo Stanisław Konstanty Drohojowski (1855-1925), właściciel dóbr czorsztyńskich i Anna Konstancja Chomęntowska (1861- 1916). Młoda para zamieszkuje w Czorsztynie w pięknym dworze wzniesionym przez ojca Stanisława w 1862 roku. Anna i Stanisław Drohojowscy mają piątkę dzieci: Mariana, Stanisława, Annę, Aleksandrę i Helenę. Gdy dzieci są już starcze cała rodzina podróżuje po Europie. Podczas jednej z takich podróży Drohojowscy odwiedzają Lourdes. Anna Drohojowska wraca z tej podróży pod ogromnym wrażeniem tego miejsca.
„Jak wspominały moja mama i babcia, prababcia Anna była zachwycona figurą Matki Boskiej w Lourds i zapragnęła, aby taka figura znalazła się także w Czorsztynie i powstało miejsce kultu Matki Boskiej. Tak też się stało. Anna Drohojowska ufundowała tą figurę prawie naturalnej wielkości przed wybuchem I wojny światowej i umieszczona została ona w grocie w skale nad Dunajcem. Przy tej grocie często zbierali się w okresie międzywojennym ludzie na nabożeństwa majowe. Tak było do wielkiej powodzi w 1934 roku kiedy wielka woda zalała Czorsztyn i porwała figurę Matki Boskiej z groty. Ta figura nie została nigdy odnaleziona” – mówi w rozmowie z portalem staryczorsztyn.pl Maria Wesołowska, prawnuczka właściciela Czorsztyna Stanisława Konstantego Drohojowskiego, córka Teresy Wesołowskiej z Drohojowskich.
Utrata w wyniku powodzi w 1934 roku figury Matki Boskiej wokół której zbierała się na nabożeństwa lokalna społeczność Czorsztyna była bardzo dotkliwa, dlatego jakiś czas później ufundowano nową, nieco mniejszą figurę Matki Boskiej i ponownie umieszczono ją w grocie nad Dunajcem.
Druga figura niestety zbyt długo nie przetrwała w grocie. Zniszczył ją serią z karabinu rosyjski żołnierz najprawdopodobniej w czasie „wyzwolenia”. Trzecia figura Matki Boskiej jak mówią starsi mieszkańcy Czorsztyna została ufundowana już w okresie powojennym przez wędkarzy i została poświęcona przez księdza wikarego z Maniów w kapliczce na Skałce i przeniesiona w skromnej procesji do nowej groty (sąsiadującej ze starą) przygotowanej z podestem w latach 1945-1950. Pierwsze dwie figury były w mniejszej grocie, natomiast trzeci figura została umieszczona w większej grocie.
Jak opowiadają dawni mieszkańcy Czorsztyna wędkarze bardzo licznie łowili na Dunajcu, zwłaszcza w okolicy groty (na kapliczce była także pamiątkowa tablica z fundacji wędkarzy) i najprawdopodobniej chcieli aby Matka Boska z groty opiekowała się nimi.
Przy grocie przez długie lata aż do czasu przed zalaniem Doliny Dunajca na nabożeństwach zbierali się mieszkańcy Czorsztyna i turyści przybywający do miejscowości. Przychodzili do niej młodzi małżonkowie tuż po ślubie aby powierzać swoją rodzinę Matce Boskiej. Grota z figurą była miejscem w którym wszyscy bardzo chętnie się fotografowali na pamiątkę pobytu w Czorsztynie.
Fot. Beata Niewiadomska – Bochnak
„Pamiętam z dzieciństwa figurę Matki Boskiej w grocie nad Dunajcem. Chodziłyśmy tam z mamą, babcią i rodzeństwem na majówki. Porządkowałyśmy grotę, zanosiłyśmy majowe kwiaty. Pamiętam, że tam brat i mama rozpoczynali swoją przygodę z wędkarstwem pod okiem innych wędkarzy spiningujących na Dunajcu. Z opowieści rodzinnych natomiast wiem, że kiedyś w tym zakolu rzeki między skałkami była wieś, bo Dunajec płynął nieco dalej od niej, ale powódź w 1934 roku ta co zabrała pierwszą figurę zabrała także całą wieś w tym miejscu zlokalizowaną. Woda porwała wówczas moją praprababcię z dwoma córkami. ” – wspomina Beata Niewiadomska – Bochnak.
Ostatecznie figura Matki Boskiej z groty została przeniesiona do kościoła na Nadzamczu w Czorsztynie w 1989 roku i jest tam do dziś obok zabytkowego ołtarza z kaplicy zamkowej który ocalał i jest niezwykle cennym zabytkiem Czorsztyna oraz organów i drugiego ołtarza z kościoła z Maniów przeniesionych do Czorsztyna przed zalaniem tej miejscowości. Samą grotę w skale w której przez blisko 80 lat stała figura przykryły wody Jeziora Czorsztyńskiego.
Redakcja portalu staryczorsztyn.pl składa serdeczne podziękowania za pomoc w dotarciu do informacji wykorzystanych w artykule Pani Marii Wesołowskiej i Pani Beacie Niewiadomskiej – Bochnak .
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, udostępnianie tylko za zgodą redakcji portalu staryczorsztyn.pl/12.02.2022/MMC
Artykuł po raz pierwszy ukazał się na portalu staryczorsztyn.pl 12 lutego 2023 roku
Przeczytaj także: Bajeczne widoki zamku w Czorsztynie tuż przed zalaniem Doliny Dunajca – Stary Czorsztyn
