Dom – pustelnia w stylu zakopiańskim zbudowana w latach 20. XX w. dla Olgi Drahonowskiej – Małkowskiej( 1888 – 1979) twórczyni polskiego ruchu skautingowego, według projektu Jana Koszczyca-Witkiewicza znajduje się w lesie na północnym stoku doliny Harczygrund, naprzeciw zamku w Niedzicy.
Niegdyś, przed zalaniem doliny wodami Jeziora Czorsztyńskiego znajdował się zaledwie kilkaset metrów w linii prostej od uczęszczanej drogi z Czorsztyna do Niedzicy, ale i w tamtym okresie był całkowicie niewidoczny od drogi i trzeba było znać ścieżkę dojścia do niego. Dziś nadal ukryty jest wśród lasu bardzo blisko brzegu Jeziora Czorsztyńskiego. Dolna furtka ogrodu przy pustelni wychodzi dziś na brzeg zbiornika wodnego.
Niewielki drewniany domek zbudowany na planie prostokąta mieści izbę mieszkalną, małą kuchnię oraz werandę z ryzalitem. Drewniane ściany wspierają się na kamiennej podmurówce z łukowo przesklepionymi otworami , a okna i konstrukcja werandy mają charakterystyczne dla zakopiańskiego stylu naroża, wypełnione łukowymi zastrzałami. Całość pokrywa gontowy dach o dwu prostopadłych kalenicach, ze szczytami, „pazdurami” , wygięciami oraz oknem na poddaszu.
Nietypowym elementem pustelni jest wielkie okno kuchenne od strony werandy umożliwiające podawanie posiłków dzięki czemu weranda spełnia także funkcję letniej jadalni. Wewnątrz domku jest obszerna izba mieszkalna do której wchodzi się przez niewielką sień. Wewnątrz pustelni znajduje się także wnęka sypialna z narożnym kominkiem. Na poddaszu znajdują się przytulne pokoiki gościnne, które do dziś służą harcerzom , którzy odwiedzają pustelnię Olgi Małkowskiej. Pustelnią obecnie zajmują się dwie rodziny. Goszczą w niej zarówno harcerzy jak i inne osoby chcące odwiedzić to miejsce i zobaczyć m.in. znajdujące się tam pamiątki po Oldze Małkowskiej.
Olga Drahonowska-Małkowska – biogram
Olga Drahonowska-Małkowska urodziła się 1 września 1888 r. w Krzeszowicach. Była absolwentką Konserwatorium Muzycznego we Lwowie, rzeźbiarką i poetką. Razem późniejszym mężem, Andrzejem Małkowskim organizowała w latach przed pierwszą wojną światową polskie harcerstwo czynnie oboje działali w organizacjach niepodległościowych: Eleuzis, Sokół, Polskie Drużyny Strzeleckie. W latach 1911 i 1912 Olga była pierwszą komendantką skautek w Naczelnej Komendzie Skautowej we Lwowie, a następnie założycielką organizacji harcerskiej w Zakopanem (1913 r.).Po wybuchu I wojny światowej grupa kierowana przez Małkowskich przygotowuje składy broni dla przyszłej Republiki Podhalańskiej. Ścigani za to przez policję austriacką przedostają się w 1915 r. przez Szwajcarię do Francji, a następnie wyjeżdżają do USA. W Stanach Zjednoczonych Małkowski organizuje grupy polskiego harcerstwa. Po 1916 roku Olga wraca do Europy. Najpierw do Francji, a potem do Anglii. W 1919 roku po śmierci męża w katastrofie morskiej Małkowska wraca do Polski i nadal pracuje w Związku Harcerstwa Polskiego.
Od 1924 r. w Sromowcach Wyżnych organizuje Szkołę Pracy Harcerskiej „Dworek Cisowy”. Od 1931 r. działa tam gimnazjum „Orle Gniazdo” i Dom Ludowy, którym pomocy finansowej na działalność udzielił Światowy Skauting Żeński. W tym tez czasie w dowód uznania za dotychczasową działalności i zasługi dla rozwoju harcerstwa polskiego organizacja ofiarowała Oldze Małkowskiej „Pustelnię” w Czorsztynie. Po klęsce wrześniowej w 1939 roku Olga uległa naleganiom syna Lutyka i w obawie przed aresztowaniem przez gestapo opuściła kraj. Dotarła do Wielkiej Brytanii i tam w Dartmouth założyła Dom Dziecka Polskiego, przeniesiony po nalotach Luftwaffe do Szkocji do posiadłości Castelemains. W 1942 roku Olgę Małkowską powołano do władz ZHP. Została przewodniczącą Komitetu Naczelnego ZHP na czas wojny. Do Polski powróciła w 1961 r. Cisowy Dworek, Dom Ludowy i Orle Gniazdo ofiarowała Prezydium Rady Narodowej m. St. Warszawy na dom kolonijny, sama zaś zamieszkała od 1964 r. na stałe w Zakopanem, gdzie zmarła w 1979 r.
Artykuł ukazał się po raz pierwszy na portalu staryczorsztyn.pl 21 maja 2021 roku
Przeczytaj także: Przystań flisacka w Czorsztynie – Stary Czorsztyn
