![](http://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/zrodlo-Jaroslaw-Krajniewski-mojezaglebie-18-1024x710.jpg)
W tym roku minęło 30 lat od słynnej akcji „Tama Tamie” z 1992 roku skierowanej przeciw budowie zapory w Czorsztynie – Niedzicy (pisaliśmy o tym TUTAJ). Telewizja Polska latem 2022 roku nagrała w Czorsztynie materiał filmowy z bohaterami tamtych wydarzeń. Do Czorsztyna, dziś leżącego nad Jeziorem Czorsztyńskim w sentymentalną podróż powspominać wydarzenia i historie sprzed 30 lat przyjechał m.in. Jarosław Krajniewski, który na akcję „Tata Tamie” przyjechał dwa razy : w 1991 i 1992 roku za każdym razem na kilka dni. Razem z innymi osobami mieszkali nocowali wówczas pod namiotami. Kilkadziesiąt innych osób którzy przyjechali na akcję mieszkali w kilku squatach zlokalizowanych w opuszczonych już w związku z budowa zapory dawnych willach i pensjonatach. Z tego okresu pochodzi kilkanaście unikatowych zdjęć ówczesnego Czorsztyna i protestujących przeciw budowie zapory młodych ludzi.
„Dzięki niezwykłemu zbiegowi różnych okoliczności – a jedną z nich jest prowadzenie bloga „Moje Zagłębie” i zakładki w nim TAMA TAMIE – miałem okazję po 30 latach znowu pojawić się w Czorsztynie. Kilka (może kilkanaście) lat temu przejeżdżałem przez okolicę, byłem w Niedzicy i Dębnie, ale do Czorsztyna nie skręciłem. Teraz wreszcie nadarzyła się okazja w postaci zdjęć do filmu dokumentalnego „Jezioro wspomnień” dla TVP Historia, traktującego m.in. o budowie zapory i protestach z tym związanych, których byłem świadkiem. Jechałem trochę jako taki „świadek historii” – no cóż, wiek powoli zaczyna robić swoje… Paradoks polega na tym, że nie byłem ani zbyt aktywnym uczestnikiem tych protestów, ani tym bardziej ich organizatorem, ale jestem w pewnym sensie – dzięki tym tutaj zapiskom – ich dokumentalistą” – pisze na swoim blogu Jarosław Krajniewski.
![](http://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/zrodlo-Jaroslaw-Krajniewski-mojezaglebie-20-1024x727.jpg)
W upalne lato 2022 roku (nieco mniej upalne było zarówno lato 1991 jak i 1992 roku) powróciły wspomnienia wydarzeń sprzed 30 lat. Odszukiwanie miejsc w których się wówczas było, drogi w Czorsztynie na której młodzi ludzie blokowali przejazd ciężarówek na budowę zapory, domów w których mieściły się squoty patrząc na rozległą taflę Jeziora czorsztyńskiego było nie lada wyzwaniem.
![](http://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/zrodlo-Jaroslaw-Krajniewski-mojezaglebie-11-1024x643.jpg)
Teraz wszystkie te miejsca równo pokrywa woda. Stojąc na brzegu jeziora można tylko mniej więcej zlokalizować gdzie mieściła się „Basia I”, czyli dawna „Diana” – luksusowy przedwojenny pensjonat, czy „Kurpielówka”, która na archiwalnych zdjęciach podobnie jak inne squoty jest obwieszona transparentami z hasłami przeciw budowie zapory i Federacji Anarchistycznej. Odszukanie dwóch słynnych Skałek pod zamkiem czorsztyńskich między którymi przebiegała droga z Czorsztyna do Niedzicy było już nieco łatwiejsze patrząc na jezioro: jedna ze Skałek ta większa trochę wystawała ponad taflę, drugiej wierzchołek był ledwie widoczny w jeziorze.
![](http://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/zrodlo-Jaroslaw-Krajniewski-mojezaglebie-1-1024x727.jpg)
Wspomnienia z czasów młodości przywołała wizyta w Osadzie Turystycznej Czorsztyn do której przed zalaniem przeniesiono cześć zabytkowych willi z Czorsztyna.
„To miejsce, gdzie przeniesiono część domów z terenów zalanych przez budowę zapory. Myślę, że to jakiś uboczny skutek naszych ówczesnych, z początku lat ’90, protestów. Pamiętam, że choć główny motyw był ekologiczny – dziś nie wnikam już czy słuszny – dla mnie ważniejszy był aspekt krajobrazowo-kulturowy. W Osadzie Czorsztyn ekipa szukała plenerów, coś tam sobie nagrywała, a ja biegałem z komórką i robiłem zdjęcia. Teraz widzę, że powinienem pojechać jeszcze raz, bo już wiem, w których konkretnych miejscach nie byłem. W niektórych już nigdy nie będę, bo są pod wodą, ale sporo rzeczy, faktów i miejsc ułożyło mi się w głowie. Niektóre rzeczy dla miejscowych mieszkańców mogą być oczywiste, ale dla mnie, który z dalekiego Torunia wtedy przyjechał tam po raz pierwszy, takie nie były. Wujka Googla też spytać nie mogłem” – pisze Krajniewski.
![](http://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/zrodlo-Jaroslaw-Krajniewski-mojezaglebie-17-1024x768.jpg)
Z terenu Osady Turystycznej można patrząc na stare zdjęcia zlokalizować niektóre budynki i miejsca dziś znajdujące się już pod wodą:
Dwie Skały pod zamkiem a między nimi biegnąca droga
![](http://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2021/05/Akcja-Tama-Tamie-Czorsztyn-1991-fot.-Jaroslaw-Krajnienski-Grzegorz-Elert-6-1-722x1024.jpg)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/czorsztyn-castle-928192_1280-1024x755.jpg)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/jezioro-krajniewski.jpg)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/mapka-czor-goog-1024x633.jpg)
![](http://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/czorsztyn-zamek-2022-ok.-1024x563.jpg)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/Zamek-w-Czorsztynie-fot.-Andrzej-Mikolajewicz-3-1-1024x726.png)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/skalki-1024x768.jpg)
Dwór Drohojowskich – zdjęcie wykonane w 1992 roku ze Skałki
![](http://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2021/05/Tama-Tamie-Czorsztyn-1991-fot.-Jaroslaw-Krajniewski-i-Grzegorz-Elert-5-1024x724.jpg)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/Dwor-Drohojowskich-po-powodzi-1992-Fot.-Andrzej-Mikolajewicz-1.png)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/jezioro-pixabay-1024x770.jpg)
Pole namiotowe pod Zielonymi Skałkami z zapierającym dech w piersiach widokiem na zamek w Czorsztynie.
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/Tama-Tamie-1990-pole-namiotowe-pod-zielonymi-skalkami-fot.-Krajniweski.jpg)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/Miejsc-egdzie-znajdowalo-sie-pole-namiotowe-pod-Zielonymi-Skalkami-Fot.-jaroslaw-Krajnienski.jpg)
![](https://staryczorsztyn.pl/wp-content/uploads/2022/11/miejsce-pola-namiotowego-fot.-Krajniewski.jpg)
Próba nagrania materiału wspomnieniowego na terenie Osady Czorsztyn skończyła się fiskiem. Właściciel terenu mimo próśb przedstawicieli telewizji nie wyraził zgody na nagranie:
„Pani reżyser bezskutecznie próbowała się dogadać z właścicielami terenu na możliwość nagrania sceny, w której razem z Robertem wspominamy dawne czasy. Magia telewizji nie zadziałała, wręcz odwrotnie – skutecznie odstraszyła owych właścicieli. Musieliśmy znaleźć nowe miejsce. Zjechaliśmy do obecnej zatoczki, która kiedyś była dolinką, na granicy Kluszkowiec i starego Czorsztyna, w której spędziłem fantastyczne chwile wakacji ’91 i ’92. Teren ten dziś jest już pod wodą (choć miejsce, gdzie stał dom o którym pisałem wyżej, ten z „zomowcami”, znajduje się tuż nad lustrem wody) ale nie udało się znaleźć odpowiedniego – z punktu widzenia filmowców – miejsca. Gdybym wszedł do wody, przepłynął kilkadziesiąt metrów i zanurkował, znalazłbym się dokładnie w tym miejscu: Drugie ujęcie wykonane wykonane z piętra domu, który widać na zdjęciu pierwszym – to jest ten squat, o którym śpiewał Reichel:
Na squat w Czorsztynie łatwo było trafić
Cały od ulicy pokryty graffiti
Przed budynkiem przy ogniu zastałem całą grupę
Patyczak w wielkim kotle kijem mieszał zupę…
Dokładnie widać i ową „całą grupę”, kociołek Patyczka, jego samego…”
Podsumowując wydarzenia sprzed 30 lat Jarosław Krajnieński pisze na swoim blogu: „Dziś jestem raczej sceptyczny do działań wszelkiej, choć głównie lewackiej, maści ideologów ekologicznych. Przy czym nie chodzi mi o ich motywy działania – tu mogą mieć szczere intencje i słuszną wiarę w działania przeciw skostniałym instytucjom – tylko o całą otoczkę tego typu działań, łącznie z finansową. Nie mam zaufania i już. Protesty na Tamie miały (chcę wierzyć, że miały) inny charakter – to wtedy był pierwszy i naturalny odruch rodzącego się społeczeństwa obywatelskiego, zlot kolorowej młodzieży z całej Polski, ważny na wakacyjnym szlaku jak Jarocin czy wypad w Bieszczady. Komuna właśnie się waliła, organizacje opozycyjne (także, zwłaszcza w tym przypadku, młodzieżowe, jak ruch Wolność i Pokój czy Federacja Anarchistyczna) rozwijały swoje działania w nowej, dopiero kształtującej się rzeczywistości. To była niezwykła fala entuzjazmu, przekonania, że coś mogliśmy zmienić. Rzeczywistość jak zwykle okazało się skrzecząca, ale wspomnienia pozostały”.
Najobszerniejszy najprawdopodobniej zbiór materiałów: fotografii, wspomnień, relacji na temat akcji „Tama Tamie” autorstwa Jarosława Krajniewskiego znajduje się na stronie: mojezagebie.blogpot.com
Oprócz fotografii Jarosława Krajniewskiego znajdują się tam zdjęcia autorstwa Grzegorza Elerta, Huberta Kaczmarka, „Pelego”, „Technicznego”
Część z tych fotografii zaprezentowaliśmy w tym materiale za umożliwienie czego pięknie dziękujemy autorom fotografii. Po więcej zapraszamy na http://mojezaglebie.blogspot.com/p/tama-tamie.html
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, udostępnianie tylko za zgodą redakcji portalu staryczorsztyn.pl/MMC
Artykuł ukazał się po raz pierwszy na portalu staryczorsztyn.pl w 2021 roku